امروزه یکی از خطرناک ترین حوادثی که ساختمان ها را در تمام جهان تهدید می کند، بروز زلزله است که در صورت وقوع، خسارت های جبران ناپذیر جانی و مالی بسیاری را برجا می گذارد. به همین خاطر یکی از مهم ترین دغدغه های معماران و سازندگان مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله است. مفهوم اصطلاح مقاوم سازی لرزه ای ساختمان عبارت است از اصلاح سازه ها و مصالح ساختمان جهت بهبود مقاومت آن ها در برابر حرکات لرزشی زمین. با توجه به بروز زلزله های اخیر، نیاز به مقاوم سازی لرزه ای ساختمان به خوبی پذیرفته شده است.
در این راستا تدابیر مختلفی برای ساختمان، پیش بینی شده است. حال در این بین یکی از تدابیری که برای ساختمان های سنگی در نظر گرفته شده، نصب سنگ به روش های مقاوم و محکم تر است. زیرا استفاده از روش سنتی نصب سنگ با ملات، مشکلات زیادی دارد که یکی از آن ها مقاومت بسیار پایین آن در برابر نیروهای مختلف علی الخصوص زلزله است و در صورت بروز آن احتمال ریزش سنگ های به کار رفته در ساختمان بسیار زیاد است که خسارت های جانی و مالی بسیاری نیز بر جا می گذارد.

ساختمان های مقاوم در برابر زلزله چه ویژگی هایی دارند؟

متاسفانه بحث مقاوم سازی ساختمان ها در برابر زلزله در کشور ما موضوعی است که تنها زمان بروز آن اهمیت پیدا می کند و پس از مدتی به فراموشی سپرده می شود و اجرایی نمی شود. هر بار هم که به آن پرداخته می شود، تنها به خانه های خشت و گلی اشاره می شود و تصور بر این است که تنها راه کاهش خسارات در مواقع زلزله، ساخت ساختمان های بتنی یا فلزی به جای ساختمان های خشتی و گلی است. در صورتی که اینگونه نیست. به‌طوری که ساختمان های با اسکلت فلزی بسیاری بوده اند که به علت رعایت نکردن اصول مقاوم سازی، آوار شده اند بر سر ساکنین آن. این اتفاق به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد که یکی از آن ها انتخاب نامناسب مصالح و روش های ساخت و ساز است. به عنوان مثال می توانیم به ساختمان های سنگی اشاره کنیم که برای نصب سنگ از ملات استفاده می کنند و بسیار هم رایج است. این ساختمان ها که عمدتا در مناطقی ساخته می شوند، که سنگ از جمله مصالح در دسترس است و معمولا اصول سبک سازی و مقاوم سازی در برابر نیروهای مختلف از جمله زلزله در آن ها رعایت نمی شود.

به این ترتیب می توانیم نتیجه بگیریم مهم ترین اصول جهت ساخت یک ساختمان مقاوم در برابر زلزله توجه به اصول و انتخاب مصالح مناسب برای ساختمان است. به طور کلی ساختمان های مقاوم در برابر زلزله به ساختمان هایی گفته می شود که به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند در برابر نیروهای تحمیل شده به ساختمان تا حدودی مقاومت کنند. اما به علت غیرقابل پیش بینی بودن شدت وقوع زلزله، عملا نمی توان مصونیت کامل ساختمان را در برابر زلزله تضمین کرد.

حال تعدادی از اصول عبارتند از:

  • دارابودن ستون های بیشتر: به طور کلی مقاومت و یکپارچگی ساختمان، عمدتا بر عهده ستون های آن است.
  • پی های مقاوم تر: داشتن فونداسیون و پی های مقاوم و مستحکم از مهم ترین ویژگی های ساختمان مقاوم در برابر زلزله است. در اکثر سازه های مقاوم در برابر زلزله، پی ها به خوبی به عمق زمین هدایت می شوند.
  • انتخاب مصالح سبک: به طور کلی یکی از نکات جهت کاهش خسارات ناشی از زلزله سبک سازی ساختمان است که امروزه توجه بیش تری به آن می شود. حال جهت ساخت ساختمان های مقاوم در برابر زلزله نیز یکی از نکات سقف های سبک تر است.یکی از بارزترین ویژگی های ساختمان های مقاوم در برابر زلزله این است که سقف سبک تری دارند. همچنین یکی دیگر از نکات جهت سبک سازی ساختمان برای ساختمان هایی که از سنگ به میزان بیش تری استفاده شده؛ نصب آن با استفاده از مصالح سبک تری مانند چسب سنگ است که چسب سنگ مگاپوکسی یکی از بهترین انواع چسب سنگ موجود در بازار است که به علت استحکام و اتصال قوی تر و مطمئن تر سنگ، احتمال ریزش سنگ ها را هم در زمان زلزله کاهش می یابد و خسارات وارده در این مواقع را کاهش می دهد
  • مهم ترین ویژگی ساختمان های مقاوم در برابر زلزله انعطاف پذیری و استحکام است. یک ساختمان منعطف، ساختمانی است که بتواند در برابر حرکات زمین حرکت کند و فرو نریزد. برای استحکام نیز در واقع مفهوم ایجاد یکپارچگی میان مصالح ساختمان است. که مهم ترین اقدام در این راستا افزایش استحکام اتصال ها می باشد. استفاده از چسب سنگ در نصب سنگ نیز یکی از همین اقدامات است.

روش های مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله کدامند؟

فرآیند افزایش مقاومت ساختمان ها در برابر زلزله را به دو بخش می توان تقسیم کرد:

1. افزایش مقاومت ساختمان های کوچک در برابر زلزله

2. افزایش مقاومت ساختمان های بزرگ در برابر زلزله که به طور جداگانه به هریک می پردازیم.

با انجام برخی اقدامات احتیاطی و اساسی مثل انتخاب مکان مناسب می توان ساختمان های کوچک را تا حدی در برابر زلزله مقاوم کرد که عبارتند از:

  • انتخاب مکان مناسب: از ساختن ساختمان در نزدیکی خاکریزهای ناپایدار، زمین های شیبدار و مناطق سیل زده باید احتناب کرد.
  • پلان ساختمان: استفاده از پلان های متقارن نسبت به پلان های نامتقارن ایمن تر هستند.
  • عرض فونداسیون برای ساختمان های یک طبقه نباید کمتر از 750 میلی متر و برای ساختمان های چند طبقه کمتر از 900 میلی متر باشد.

افزایش مقاومت ساختمان های بزرگ در برابر زلزله

از آنجا که ساختمان های بزرگ در زمان زلزله به دلیل اینرسی تحت تاثیر نیروهای افقی سنگینی قرار می گیرند. به همین خاطر به دیوارهای برشی نیاز دارند. دیوارهای برشی باید به طور یکنواخت در سرتاسر ساختمان ها در هر دو جهت و همچنین از پایین به بالا ایجاد شود. علاوه بر ایجاد دیوارهای برشی از تکنیک های زیر نیز برای مقاوم سازی ساختمان های بلند نیز می توان استفاده کرد:

  • افزایش مقاومت اتصال ها

درزها و اتصالات بیش ترین آسیب پذیری را در واقع زلزله دارند. به همین خاطر استحکام آن ها از اهمیت بالایی در مقاوم سازی ساختمان برخوردار است.

  • مقاوم سازی با استفاده از دمپرها(میراگرها)

  • مقاوم سازی با استفاده از جداسازهای لرزه ای

البته مقاوم سازی ساختمان های اصطلاحا بنایی که در واقع به ساختمان های سنتی گفته می شود که با استفاده از مصالح بنایی مانند خشت،آجر و یا خانه های سنگی ساخته شده است، متفاوت از این نکات است. مقاوم کردن اینگونه ساختمان ها علاوه بر توجه در انتخاب مصالح، در اجرا نیز حائز اهمیت است. به عنوان مثال اتصال بین مصالح و ملات از نکات مهمی است که ممکن است در واقع زلزله از هم جدا شوند به همین خاطر در قدیم از چینش مورب به این منظور استفاده می کردند. به این مفهوم که هر ردیف عمود بر ردیف قبلی قرار می گیرد.

کلام آخر

سعی ما در این مقاله بر این بوده است که به طور مختصر به نکات و راه های مقاوم سازی ساختمان در برابر زلزله بپردازیم و به شما راهکارهایی که امروزه در ساختمان به این منظور استفاده می شود را بیان کنیم . امید است که مفید واقع شده باشد.

لازم به ذکر است که در صورت انتخاب چسب مگاپوکسی به این منظور می توانید با کارشناسان ایران اسلب تماس بگیرید تا شما را در این زمینه راهنمایی نمایند.

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیست − 17 =