ضرب المثل با سنگ

گفتن و شنیدن حکایت ها و ضرب المثل های شیرین قدیمی آن هم از زبان بزرگترها همیشه دلن شین بوده و هست. اما این حکایات تنها برای شنیدن نیست. بلکه به نحوی درس زندگی هستند. بنابراین دانستن و به کار بستن آن ها در زندگی خالی از لطف نیست. ما نیز در این پست سعی کردیم به انواع ضرب المثل با سنگ، همراه معنی و مفاهیم آن بپردازیم .

انواع ضرب المثل با سنگ

سنگ کسی را به سینه زدن

این ضرب المثل به معنی حمایت و جانبداری از یک شخص یا گروه بدون هیچ چشم داشتی است. زمانی به کار می رود که کسی نگران حال عده ای است و غصه ایشان را می خورد. همچنین می توان سنگ را به مشکلات یک شخص تشبیه کرد. بنابراین زمانی که کسی سنگ چنین شخصی را به سینه می زند یعنی حامی اوست و تمام مشکلات و دردهایش را به جان می خرد.

برای نهادن چه سنگ و چه زر

.وقتی قرار است انسان هر آنچه از مال و مکنت را که دارد در این دنیا بگذارد و برود چه فرقی میکند سنگ و ریگ بی مقدار باشد یا زر و گوهر.
این ضرب المثل درباب افراد خسیسی است که فقط در پی اندوختن مال و منال هستند. بی آنکه خرج کنند. برای این افراد ذخیره کردن ثروت، از خرج کردن آن لذت بخش تر است. درصورتی که وقتی دنیا فانی است وانسان بعد از مردن هرچه دارد را می گذارد و می رود، پس چه فرقی دارد سنگ بماند یا زر.

رو که نیست سنگ پای قزوینه

این مثل به شخص گستاخ و پررویی دلالت دارد که دست از رفتار یا گفتار نادرست خود برنمیدارد. یعنی هرچقدر هم که برایش دلیل آوری باز هم مثل سنگ پا که از جنس سنگ های اتشفشانی است، سخت و بدون تغییر است. همچنین می تواند به دخالت بی رویه هم اشاره داشته باشد. افرادی که چنین ضرب المثل به آن ها نسبت داده می شود، با وجود اشاره های زیادی که به زشتی اعمالشان می شود و حتی بخاطر این رفتارشان مورد تمسخر قرار می گیرند، اما بازهم مثل سنگ پا مقاوم هستند و آه نمی گویند. ( یعنی چیزی به آن ها اثر ندارد و از رو نمی روند)

سنگ تمام گذاشتن

زمانی که مسئولیت و کاری به یک شخص محول می شود و او از هیچ تلاشی فروگذار نیست. چنین فردی برای رسیدن به بهترین نتیجه، از جان و دل مایه می گذارد. این ضرب المثل عموما به معنای مثب به کار میرود و برای انجام کار خیر است که تعریف و تمجدید شخص را به همراه دارد.اما گاهی برعکس آن نیز ممکن است. یعنی شخص تمام تلاش خود را در جهت ضربه زدن به کسی دیگر به کار گیرد. عموما با کنایه و لحن سنگی خواهیم شنید که فلانی حسااابی سنگ تمام گذاشت! دستش درد نکند ):
اما در حالت کلی این ضرب المثل به معنی مشخص شدن ارزش واقعی هرچیزی در جای خود و زمان مناسب است. یعنی به وقت احتیاج، پی به به باارزش بودن چیزهایی می بریم که تا به حال شاید حتی به فکرمان هم نمی آمد.
ریشه این ضرب المثل نیز به حکایتی از لقمان و پسرش اشاره دارد که در اینجا فقط به نتیجه آن اشاره می کنیم که لقمان حکیم در نصیحت فرزند خویش می گوید:
تا زمانی که واقا گرسنه نشده ای چیزی نخور، چرا که انسان درصورت گرسنگی، ارزش غذایی که می خورد را می داند. آدم گرسنه سنگ راهم می خورد. و زمانی که بسیار کار کرده ای و خسته ای بخواب، چرا که زمین سفت هم برای تو مثل گهواره ای است که برای تو آرامبخش است.
جالب است که در احادیث نیز به نحوی به این موضوع اشاره شده است که تا زمانیکه گرسنه نشده اید، غذا نخورید.

آدم گرسنه سنگ را هم می خورد

معنی ظاهری این ضرب المثل به شخص بسیار گرسنه ای اشاره دارد که از فرط گرسنگی، برای سیر کردن شکم خود به هرچیزی روی می آورد. در چنین وضعیتی هرچیزی که شاید تا قبل از ان به چشمش هم نمی آید، حالا حکم خوشمزه ترین را خواهد داشت!
به همین خاطر این ضرب المثل را می توان به افراد بهانه گیر گفت که دائما در حال ایراد گرفتن از غذا دارند. در واقع کسی که واقعا گرسنه است، فقط به دنبال راهی برای پرکردن شکمش است.

تیر به سنگ خوردن

این ضرب المثل کنایه به کسی است که در رسیدن به هدفش ناکام مانده است. این موضوع می تواند بارها برای کسی اتفاق بیفتد و هربار با شکست مواجه شود. در واقع تمام زحمات و تلاش فرد به هدر می رود.
البته گاهی نیز می توان این ضرب المثل را درخصوص افرادی به کار برد که با نیت بد در تلاش برای به رسیدن به اهداف شوم و برعلیه دیگران هستند. زمانی که به نتیجه مطلوب خود نرسند، تیرشان به سنگ می خورد و حسابی حالشان گرفته می شود.

سر به سنگ خوردن

این مثل برای وقتی است که کسی راه اشتباهی را درپیش گرفته است و گوش به نصیحت دیگران هم نمی دهد. تا اینکه یک اتفاق یا مشکل برایش پیش آید و متوجه شود که راه اشتباهی را درپیش گرفته بوده. در واقع آن مشکل علاوه بر تنبیه فرد موجب هوشیاری و آگاهی اش نیز می شود.
برخی افراد با وجود مشاوره یا نصیحت هایی که از خانواده و دوستان می گیرند، اما تا زمانی که خود تجربه نکنند، عبرت نمی گیرند. در واقع گوششان به این حرفها بدهکار نیست تا خودشان به بن بست بخورند و تجربه کنند. سر به سنگ خوردن تنبیه ای است که فرد را از خواب غفلت بیدار می کند.

سنگ بزرگ علامت نزدن است

زمانی که تصمیم به انتخاب هدفی داریم، باید به توانایی های خود نیز اشراف داشته باشیم. اگر بیش تر از آن چه در توان داریم را بخواهیم، مسلما با شکست مواجه خواهیم شد. بنابراین خیلی وقت ها قبل از شروع آن کار، از آن صرف نظر خواهیم کرد. بنابراین باید به دنبال اهدافی بود که انجام آن هم امکان پذیر باشد. به قول معروف پای خود را در حد گلیم خود دراز کردن!

سنگ به در بسته میخورد

این مثل کنایه از بدبختی روی بدبختی آمدن است.یعنی همه گرفتاری ها برای آدم بدبخت و بیچاره اتفاق می افتد.

سنگ روی سنگ بند شدن

اشاره به بی قانونی و هرج و مرج بوجود آمدن دارد.اینکه چیزی در جای خودش باقی نمی ماند. مثلا اگر در یک محیط کاری هرکسی هرکاری که دلش می خواهد را انجام دهد و از قوانین پیروی نکند، هرج و مرج بوجود می آید و کنترل امور خارج می شود. بنابراین در چنین مواقعی می گویند اینطور که دیگر سنگ روی سنگ بند نمی شود!

سنگ مفت، گنجشک مفت

گاهی فرصت هایی در زندگی پیش می آید که ممکن است سودآور باشد. لاقل اگر سودی در کار نباشد، ضرری هم متوجه فرد نخواهد شد. به همین خاطر می گویند، سنگ مفت گنجشک مفت. پس شانس خود را امتحان کنید، خدا را چه دیدید؟ شاید زدید و گرفت !

سنگها را واکندن

وقتی دو نفر بر سرموضوعی با هم به گفتگو بپردازند تا از نیت و منظور همدیگر مطلع شوند و تکلیف کار هرکدام مشخص شود، می گویند باهم حرف بزنید و سنگ های خودتون وابکنید .
این مثل را به خصوص در زمان خاستگاری ها و آشنایی دو نفر باهم بسیار شنیده ایم که باهم سنگهاشون را وابکنن بفهمن مناسب هم هستن یا نه.

عقلش پاره سنگ بر میداره یا عقلش گِرده

کسی که کم عقل است وعقل سالمی نداره یا به درستی از عقلش استفاده نمیکنه و دچار ضرر هم می شود.

کلوخ انداز را پاداش سنگ است، جواب است اي برادر اين نه جنگ است

با کسی که ظالم است و بدی می کند باید ستمگرانه تر از چیزی که هست با او برخورد کرد. پاسخی متقابل به مثل اما شدید تر.

نرود میخ آهنین در سنگ

اشاره به امری محال ونشدنی دارد. مثل وقتی که کسی حرف حساب به گوشش نمی رود و با شماتت به کار خود ادامه می دهد. هرچند نتیجه ای هم برایش حاصل نخواهد شد.

ننه! سنگ نیم منه

اشاره به گذشت و کوتاه آمدن مادرها در برابر آزار و اذیت فرزند دارد. سنگ نیم من اشاره به گذشت مادر در برابر نادانی فرزندانش است.

یک دیوانه سنگی به چاه میاندازد که صد عاقل نمیتوانند بیرون بیاورند
کنایه از گره خوردن کارها به دست افراد نالایق و کم تجربه دارد که موجب به زحمت انداختن و دردسر بقیه می شود. با این وجود بازهم افراد مجرب به خاطر مشکلی که این فرد نادان به وجود آورده، قادر به حل مشکل نیستند.

آدم گرسنه خواب نان سنگک می بینه

منظور از آدم گرسنه شخص نیازمند و نان سنگک ، نیازهای اولیه و اساسی زندگی اوست. این مثل کنایه از توجه و تمرکز آدم مستمند به نیازهای اولیه اش دارد.

درخت پر بار، سنگ ميخوره !

وقتی درختی پربار باشد،عابران سعی دارند برای رسیدن به میوه های آن، به آن سنگ پرتاب کنند تا به میوه های آن برسند. اما درمقابل درختی که بی بار است را کسی کاری ندارد و از آزار و اذیت دیگران هم مصون است. بنابراین وقتی در مسیرت موفقیت بدست آوردی و به کمال رسیدی، کسانی از راه می رسند که به تو به هر نحوی آسیب بزنند و سد راهت شوند. پس ناراحت نشو و از این وضعیت خوشحال هم باش. چرا که تو شبیه یک درخت پربار هستی.

در این پست سعی کردیم به رایج ترین ضرب المثل با سنگ بپردازیم. امیدواریم که از خواندن آن لذت ببرید. درضمن از شما دعوت می کنیم که اگر ضرب المثل یا حکایتی در این باره می دانید، در بخش کامنت ها برایمان بنویسید.