سنگ پله

سنگ پله ازمهم ترین بخش های ساختمان است که دو سطح را به هم متصل کرده و در دسترس تمام ساکنین و بعضا عموم قرار دارد . از این رو به لحاظ ایمنی ، مکان درست قرار گیری و نوع مصالح کاربردی مورد اهمیت است . دستگاه پله متشکل از بخش های مختلف همچون پاگرد ، پیشانی پله ، لبه یا دماغه ، گونه ، کف پله ، ارتفاع پله ،  دیواره های کناری ، پیشانی و … است .

همانطور که گفته شد یکی از پرترددترین بخش های هر ساختمان ، پله ها هستند : پله های داخل ساختمان ، پله های بیرونی .

مسلما پله ای که برای بخش بیرونی به کار می رود ، بیشتر در برابر عوامل مخرب محیطی قرار می گیرد و درصورت بی دقتی در انتخاب نوع مصالح مصرفی ، دوام چندانی نخواهد داشت . موضوع دیگر نوع کاربری ساختمان است . قطعا فاکتورهایی که باید برای پله یک مکان عمومی مثل دانشگاه ، فرودگاه و … در نظر گرفته شود با یک ملک شخصی با حداقل خانوار یکی نیست . پس تا به اینجا متوجه حساسیت پیمانکاران و مهندسین در انتخاب متریال مدنظرشان شدیم .

سنگ یکی از معمول ترین مصالحی است که برای این منظور از گذشته تا کنون مورد استفاده قرار گرفته است و به لحاظ ماندگاری و دوام حرف اول را میزند . چوب و شیشه از دیگر جایگزین های سنگ پله هستند که بعضا شاهد کاربردشان در پله های داخلی هستیم . اما آیا از دوام کافی همچون سنگ برخوردارند ؟ آیا در برابر ضربه و ساییدگی به مرور زمان مقاومند و زیبایی خود را حفظ می کنند ؟ آیا قابلیت بازسازی و نوشدن همچون روز اول را دارند ؟ قطعا خیر .چرا که تجربه به ما نشان داده است که دوام و اصالت سنگ بی همتاست . اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد انتخاب سنگ مناسب است .

انواع سنگ مصرفی برای پله

برای این کار از انواع سنگی چینی ، گرانیت ، مرمریت ، مرمر ، تراورتن می توان استفاده کرد . اما قبل ازانتخاب باید مواردی را در نظرداشت که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم .

دوام وعمرسنگ ها وابستگی بسیاری به جغرافیایی که کار می شود دارد . اگر بناست که این سنگ در محوطه به کار رود و مدام در درمعرض سرما وبارندگی و یخبندان قرار گیرد ، باید آنقدر مقاوم باشد تا دچارترک و شکستگی نشود.همچنین نسبت به تغییر رنگ در برابر نور خورشید مقاوم باشد تا با گذشت مدت زمان کم ، رنگ نبازد . ( البته سنگ ها باتوجه به ساختاری که دارند ، بعد از مدتی که در معرض تابش قرار گرفتند ، رنگشان روشن تر خواهد شد اما در گونه ای از سنگ ها مثل مرمریت این واکنش شدیدتر است و درمدت زمان کوتاهتری صورت می گیرد )

یا اگر درمنطقه ای به کارمی رود که در معرض وزش بادهای شنی و فرسایش ناشی از آن است باید مقاومت سایشی بالایی داشته باشد . مورد دیگر میزان لک پذیری و جاذب آب بودن است . سنگی که بیرون کار می شود ، باید جذب آب کمی داشته باشد تا دچار پوسیدگی و ترک نشود . به این ترتیب لک پذیری کمتری هم خواهد داشت وزیبایی خود را حفظ خواهد کرد. مورد دیگر واکنش نسبت به مواد اسیدی و شوینده هاست . سنگی که مدام در معرض چنین موادی قرار بگیرد باید از مقاومت بالایی هم نسبت به آن ها برخوردار باشد . این مورد نه تنها برای شوینده ها ، بلکه برای باران های اسیدی در شهرهای آلوده هم صدق می کند .

تراکم بالا ، مقاومت دربرابر فشار ، خش و ضربه از دیگر مواردی است که باید به آن دقت کرد . اگر بخواهییم نمونه ای مثال بزنیم که تمام موارد بالا را داشته باشد ، باید ازسنگ پله گرانیت نام برد . این سنگ از سخت ترین و مقاوم ترین سنگ هایی ست که انتخاب آن خصوصا برای اماکن عمومی و پرتردد انتخابی بجاست . از جمله گرانیت های معمول برای پله : گرانیت خرمدره ، گرانیت سفید نطنز ، گرانیت نهبندان ، گرانیت مشکی نطنز ، گرانیت تایباد ، گرانیت زاهدان می باشد . تنها عیب گرانیت ها این است که در واکنش با رطوبت دچار زنگ زدگی می شوند .

مورد پیشنهادی دیگر سنگ چینی ( کریستال ) است که تمام محاسن گرانیت را دارد . تنها با این تفاوت که با داشتن درصدی تخلخل ، وزن کمتری دارد. قبلا استفاده از سنگ های چینی بسیار رایج بود اما مدتی از رونق خود افتادند . ناگفته نماند که اخیرا شاهد رشد تقاضا برای این سنگ های ارزنده در بازار سنگ هستیم . از جمله سنگ های چینی : چینی لایبید ، چینی نی ریز و …

تمام موارد گفته شده در رابطه با پله داخل هم باید رعایت شود . اما آنچه بیش ازهرچیزی برای فضای داخلی اهمیت دارد ، زیبایی بصری است . برای پروژه های لوکس و ساختمان های مجلل از سنگ های مرمر می توان استفاده کرد که البته گران قیمتند و جنس نرمی دارند . پس نیازمند مراقبت و نگهداری بیشتری است و در برابر ضربه وسایش مقاومت چندانی ندارد. در حال حاضر یکی از متداول ترین نمونه سنگ پله ها مرمریت است . مرمریت ها تنوع بسیاری دارند و در بازه قیمتی متنوعی عرضه می شوند . در حال حاضر برای سنگ کف و پله بیشترین تقاضا به سمت مرمریت های روشن مثل کرمی است . از بهترین نمونه سنگ های مصرفی برای این کار ، مرمریت لاشتر ، مرمریت آباده ، مرمریت گوهره ، مرمریت دهبید ، مرمریت صلصالی ، مرمریت خوبسنگان … البته سنگ پله هرسین ، دهبید و خوی را باید در صدر این لیست قرار داد چراکه ازکیفیت و زیبایی بی نظیری برخوردارند و برای پروژه های لوکسی به کار می روند که بحث هزینه چندان اهمیتی نداشته باشد .

ابعاد سنگ پله

محاسبه تعداد پله ، ارتفاع ، عرض ، طول وشیب آن وابسته به کاربری و فضایی که برای آن در نظر گرفته شده است متغییر است . مثلا اگر فضایی که برای دستگاه پله در نظر گرفته اند ، کم باشد ، شاهد شیب تند پلکان و تعداد پله کمتری خواهیم بود . طول پله نیز برحسب نوع ساختمان می تواند از 100 تا 120 سانتی متر متغییر باشد . مثلا برای ساختمان مسکونی حداکثر دوطبقه ، طول 100 تا 110 ، برای بیش از دو طبقه 110 الی 120 مناسب است . برای مکان های عمومی مثل ادرات و … طولی بیش از 130 در نظر می گیرند . در پله های اضطراری نیز حداقل طول پله 120 است .

موضوع دیگر ضخامت سنگ است که به دو عامل بستگی دارد : 1- جنسیت سنگ   2- کاربری و میزان تردد

ضخامت معمول برای سنگ مقاومی همچون گرانیت 2 تا 3 سانتی متر و برای مرمریت 3 سانتی است که نباید از این مقدار کمتر شود .

از آنجایی که پله ها به طور مداوم مورد استفاده افراد و حمل و نقل قرار دارند باید نسبت به ضخامت و پرداخت لبه آن حساس بود . از جمله لبه های مصرفی برای این کار : تخم مرغی ، پخ و نیم گرد ، چفت و نیم گرد و … است .

نکته : چنانچه تمایل به استفاده از تراورتن ها برای پله داشتید ، باید ازضخامتی بیش از 3 سانتی متر استفاده شود چرا که این سنگ تراکم بالایی مثل دیگر سنگ ها ندارد و متخلخل است . این موضوع را هم بخاطرداشته باشید که سنگ تراورتن لک پذیری بسیاری دارد و جاذب شدید آب است .

قیمت سنگ پله

در تعیین قیمت سنگ موارد بسیاری دخیل هستند . مثل : ضخامت ، ابعاد ، جنس و کیفیت سنگ استخراجی ، نوع پرداخت سطح ، برند بودن ، فرآوری و مواد مصرفی ، فاصله از معدن ، سورت بندی ودرجات کیفی سنگ و…

در میان مواردی که گفتیم پله گرانیت ازقیمت کمتری در مقایسه با مرمریت ها و چینی ها برخوردار است .