اسکوپ سنگ نما

مصالح ساختمانی که خاصیت مکندگی صفر یا حداقلی داشته باشند ، به خوبی آب ملات را به خود جذب نمی کنند و درنتیجه اتصال کافی با ملات برقرار نمی شود . از جمله این مصالح سنگ است . سنگ نسبت به آجر قدرت مکش کمتری دارد ( به دلیل جذب آب کمتر ) ، به همین خاطر چسبندگی کمتری با ملات داشته و به مرور زمان با خشک شدن ملات ، این چسبندگی ( بین ملات و سنگ) کمتر می شود و احتمال رها شدن سنگ بیشتر می شود . مساله دیگر تکان های وارد بر ساختمان بر اثر زلزله است که موجب افتادن سنگ خواهد شد . به همین خاطر برای کاهش چنین مشکلاتی از اسکوپ سنگ نما استفاده می شود .

نکته : در میان انواع سنگ ، تراورتن ها هم جذب آب بیشتری دارند و هم متخلخل هستند بنابراین ملات سیمانی را به خوبی به خود جذب می کنند . با این حال بسته به شرایط ، برخی از نماکاران به جهت حفظ ایمنی کارشان ترجیح  به اجرای اسکوپ سنگ تراورتن می دهند .

اسکوپ سنگ چیست و چه کاربردی دارد؟

برای پایداری بیشتر هنگام زلزله و اطمینان از عدم سقوط سنگ هایی که در تراز قائم به کار می روند ، سنگ را به کمک ابزارهای فلزی و ضدزنگ که اسکوپ سنگ نامیده می شوند ، به دیوار متصل می کنند . در اغلب موارد هم ، این اسکوپ ها را به میلگرد درون دیوار متصل می کنند تا ایمنی کار را بالابرند .

اسکوپ سنگ می تواند به صورت تر ( ملات سیمانی ) یا خشک ( خشکه چینی یا همان نصب خشک نما ) انجام شود . عموما واژه ی اسکوپ را برای مهار سنگ نما می شناسند اما درست آن است که برای سنگ های ازاره کار شده در مدارس ، بیمارستان و … هم استفاده شود . زیرا بر اثر کوچکترین لرزش ، احتمال افتادن سنگ و خطر آفرین بودن آن زیاد است .

سرامیک نیز همچون سنگ ، اسکوپ می شود . با این تفاوت که اسکوپ های سرامیکی کوچک ترند . برای اتصالشان نیز به وسیله ابزار تیز و برنده پشت سرامیک را خراش داده و بااستفاده از چسب ، اسکوپ ها را به سرامیک می چسبانند . بعد از خشک شدن چسب ها ، سرامیک آماده کار شدن است .

دستور کار اسکوپ نما

برحسب آنکه محل نصب سنگ در کدام بخش از دیوار باشد و چه نوع دیواری داشته باشیم ، شیوه اسکوپ کمی فرق می کند . مثلا در دیوار آجری ، باید مدتی از زمان اتمام دیوارکشی گذشته باشد . در غیر اینصورت به دلیل نشست دیوارها ، احتمال افتادن سنگ وجود دارد .بعد از گذراندن این زمان ، سنگ را به کمک اسکوپ هایی که در هرزه ملات های دیوار محکم کرده اند ، به دیوار وصل کرده و در نهایت فضای بین دیوار و پشت سنگ را از دوغاب سیمانی پر می کنند .

موضوع نشست برای ساختمان های فلزی و بتن آرمه تقریبا ناچیز و امکان نصب سنگ هنگام اجرای کار فراهم است . در این موارد می بایست از قلاب های فلزی ( ساخته شده از فولاد ضدزنگ یا برنج ) استفاده کرد .

طریقه نصب اسکوپ های سنگ به دلیل تنوعشان، کمی متفاوت است که در ادامه سعی کردیم به آن بپردازیم :

انواع اسکوپ سنگ نما

لقمه گذاری ( استفاده از سنگ های مستطیلی )

روشی راحت و ارزان ، اما غیر ایمن . در این روش چند تکه سنگ مستطیلی را به کمک چسب به پشت سنگ می چسبانند . بعد سنگ را در محل مورد نظر قرار داده و فضای مابین دیوار و پشت سنگ را از دوغاب سیمانی پر میکنند . این طریقه ی اسکوپ کردن فاقد ایمنی لازم است به همین خاطر کمتر کسی به سراغ آن می رود .

اسکوپ کششی

از دیگر روش های اسکوپ سنگ ، اسکوپ کششی است که با استفاده از زبانه ، مهره و یک میله به سنگ متصل می شود . برای استفاده از این اسکوپ باید دو شیار ( با زاویه ی حدود 30 درجه ) به موازات هم و درفاصله ای کمتر از طول میله اسکوپ ایجاد کرد . سپس زبانه ها را در شیار قرار داده و میله را از میان این 2زبانه عبور داد و در نهایت با مهره ها پشت میله را بست و محکم کرد . برای سنگی به طول یک متر و نیم همین یک عدد اسکوپ کافی است .

اسکوپ سنگ نما با مفتول

در این روش به کمک فرز شیار هایی در دو سر سنگ ( نزدیک لبه ها ) ایجاد می کنند . سپس سیم های گالوانیزه به قطر 2 میلی متر را به صورت ضربدری از شیارها عبور می دهند و در نهایت دوغاب پشت سنگ ریخته می شود و سیم ها را نیز دربرمیگیرد . بدین ترتیب اتصال محکم تری برقرار می شود .

نکته 1 : درمیان سنگ و سیم لقمه های کوچکی از سنگ قرار می دهند تا سیم ها ، بهتر در دوغاب قرار گیرند .

نکته 2 : برای شیارزنی روی سنگ می توان از فرز دستی یا دستگاه های مخصوص شیار زدن استفاده کرد .

اسکوپ دوپایه و سه پایه

اسکوپ هایی که دو و سه بالچه ( یا همان پایه ) دارند و توسط چسب به پشت سنگ چسبانده می شوند .اسکوپ های دوپایه را می بایست به صورت عمودی چسباند تا مانع نفوذ دوغاب به قسمت های پایین نشود . در اسکوپ سه پایه نیز باید در سنگ یک شیار ایجاد نمود و داخل آن را چسب زد و بالجه سوم را درون این شیار چسباند .

اسکوپ Z

قطعه ای شبیه به حرف Z که استفاده از آن برای نصب سنگ به صورت عمودی رایج است . برای کاربرد اسکوپ Z تنها به ایجاد یک شیار نیاز است .

اسکوپ سنگ پروانه ای

از جمله اسکوپ های محبوب و پرکاربرد ، اسکوپ پروانه ای است . برای شیار نیز باید فرز را به صورت زاویه دار به پشت سنگ قرار داد تا شیاری با زاویه 45 درجه ایجاد شود . این اسکوپ ها در سایزهای کوچک ، متوسط و بزرگ و از ورق های آهنی ، گالوانیزه و آهن آبکاری گالوانیزه ساخته می شوند . البته نوع آلومینیم هم تولید می شود که نسبت به سایرین گران قیمت تر است . ( جنس های مصرفی برای تمامی اسکوپ ها یکی است و ضد زنگ بودن آن اهمیت دارد )

استفاده از چسب سنگ های اپوکسی ، روشی ایمن اما آسان تر از اسکوپ سنگ نما !

روش های فوق که مدت هاست در میان نماکاران رواج دارد ، به نحوی موجب تثبیت سنگ به دیوار می شوند . اما روشی راحت تر از اسکوپ و حتی ایمن تر وجود دارد و آن چسب سنگ های مگاپوکسی هستند .کار با این چسب بسیار راحت است و دیگر نیازی به فرزکاری و ایجاد شیار ، چسباندن اسکوپ و دوغاب کاری و… نیست . حتی نگران ترک برداشتن سنگ یا شکسته سنگ هم نخواهید بود .

تنها با استفاده از چندلقمه درپشت سنگ ( که مجموعا معادل تنها 10 درصد مساحت سنگ است  ) ، می توان اتصالی محکم و ماندگار درهر شرایطی داشت . فرمول ساختاری چسب های مگاپوکسی بقدری قوی است که علاوه بر تحمل وزن بسیار ، مناسب استفاده در سردترین و گرم ترین مناطق نیز هست  . حتی درصورت حریق نیز چسبندگی خود را از دست نمی دهد . استفاده از چسب سنگ موجب حذف ملات سیمانی می شود که این یکی از بزرگترین مزیت های آن به شمار می رود . چراکه باراضافی و سنگینی که در اثر استفاده از ملات به ساختمان وارد می شود را تا حدود زیادی کم می کند . از طرفی دیگر با ایجاد فضای خالی میان سنگ و بدنه زیری موجب به دام افتادن هوا و عایق شدن ساختمان می شود وبدین ترتیب به کاهش مصرف انرژی و حفظ تعادل دمای ساختمان کمک می کند . این چسب ها راندمان کار را بالا میبرند ، به نیروی کمتری برای نصب نیاز است و از همه مهم تر برروی هر سطحی اعم از آجر ، آهن ، چوب ، بتن و … قابل اجرا می باشند .