با ما باشید تا نکات جالب زیر را درباره کولوسئوم بررسی کنیم:
- این بنا بزرگترین تماشاخانه ساخت بشر است
- این بنا تا 70 هزار نفر را در خود جای میداده است
- کولوسئوم در برهه ای از تاریخ به معدن سنگ تبدیل شده است.
- بیش از 100 هزارمتر مکعب سنگ تراورتن در آن بکار رفته است.
- کولوسئوم یکی از عجایب هفت گانه جهان است.
- کولوسئوم قتلگاه مسیحیان بوده است.
- اعدام با حیوانات وحشی در کولوسئوم انجام می شده است.
- کولوسئوم در جای کاخ سلطنتی حکومت معدوم قبل از خودش بنا شد.
- این بنا یکی از پربازدیدترین مراکز گردشگری در دنیا می باشد.
کولوسئوم یا کلوسیوم یک تماشاخانه در روم باستان بوده است، گفته می شود که این تماشاخانه بزرگ بین 60 تا 80 هزار تماشاگر را در خود جای میداده است. این اثر معماری شگفت انگیز بین سال های 69 الی 79 پس از میلاد و در سلسله فلاویان و در زمان حکمرانی امپراتور واسپاسیان بنا شده است. وارث حکومت او یعنی تیتوس ، امپراتور روم ، این بنا را تکمیل کرده است. این بنا به دلیل تکمیل شدن در این دوره با نام تماشاخانه فلاوین نیز شناخته می شود.
سنگ آهکی تراورتن، توف (نوعی سنگ آتشفشانی) و آجر های بتونی از جمله متریالهایی هستند که در این بنا مورد استفاده قرار گرفته اند. با توجه به بزرگی ابعاد، این بنا قادر بوده میزان زیادی از جمعیت روم را در خود جای دهد (حدود 20% از جمعیت کل روم)
اهالی شهر روم و دیگر شهرهای روم باستان و همچنین اهالی دیگر قلمروهای روم باستان برای تماشای رویدادهای مختلف با مضمون سرگرمی و بعضا سیاسی اجتماعی مانند شکار حیوانات درنده،اعدام ها،بازسازی نبردهای معروف،شبیه سازی نبردهای دریایی و اجرای نمایش نامه ها برگرفته از افسانه های رومی، در این محل حاضر می شدند. علاوه بر این در گذر زمان این مکان به محل نگهداری تجهیزات نظامی، کارگاه، مکانی برای رویدادهای مذهبی،بعنوان دژ، معدن سنگ و عبادتگاه مسیحیت نیز تبدیل شده است.
کولوسئوم در طی بیش از 21 قرن از سپری شدن عمر خود دچار تغییراتی عمده ای در ظاهر شده و تا حدود زیادی بر اثر زلزله،دزیده شدن سنگ های آن بعنوان سنگ برای ساختمان ها دیگر،آتش سوزی و… از بین رفته است اما با این وجود یکی از عجایب هفتگانه روی زمین است.
تاریخچه کولوسئوم
منطقه ای که این بنا در حال حاضر در آن قرار دارد ، بین 2 تپه از 7 تپه معروف روم در یک منطقه مسطح قرار داشته است. در این منطقه یک کانال دست ساز آب و یک دریاچه مصنوعی وجود داشته است. تا قرن دوم قبل از میلاد این منطقه دارای تراکم جمعیتی بالایی بوده است. در سال 64 پس از میلاد این منطقه دچار آتش سوزی بزرگی می شود که در تاریخ روم بسیار شناخته شده می باشد و با عنوان آتش بزرگ روم به آن اشاره می شود.
میراث امپراتور منفور روم به کولوسئوم تبدیل می شود
بعد حادثه آتش سوزی، نِرو، امپراتور روم، این منطقه را مصادره میکند و مجموعه بناهایی را در یک چشم انداز وسیع معروف به دوموس در
آن احداث می کند. در قسمت جلوی این منطقه یک دریاچه مصنوعی را نیز قرار میدهد و سپس بزرگترین مجسمه برنزی تاریخ را از خود میسازد و روبه روی این منطقه در قسمت ورودی ساختمان اصلی، قرار میدهد. این مجسه بیش از 30 متر ارتفاع داشته است. این مجسمه معروف به کلوسئوس نِرو است ، کلوسئوس در لاتین به معنی مجسمه ای بسیار بزرگتر از ابعاد واقعی می باشد.
بعدا تمام این منطقه براثر تغییر خاندان امپراتوری نابود شد اما کلوسئوس، مجسمه بزرگ نِرو تا حدودی سالم باقی ماند. دریاچه پر شد و زمین باقی مانده هم بعنوان مکانی برای ساخته تماشاخانه معروف رومی،کولوسئوم، انتخاب شد. تصمیم وسپاسین امپراتور روم برای احداث یک تماشاخانه عمومی که معمولا در اطراف شهر های روم باستان احداث می شدند، در میان املاک پادشاه قبلی که بنوعی از مردم عادی دزیده شده بود، بنوعی تلاش برای بازگرداندن آن به صاحبان واقعی اش نیز از سوی افکار عمومی در آن زمان تلقی می شد.
هزینه های اولیه این بنای عظیم از محل غنیمت های اولین نبرد بین یهودی ها و رومی ها در سال 70 پس از میلاد که منجر به اشغال اورشلیم شد تامین شد. گفته می شود ساخت این بنا نیاز به نیروی کار بی شماری داشته است، به همین دلیل، رومی ها با در سر داشتن دو هدف که یکی تامین نیروی کار و دیگری بنوعی تحقیر مردم سرزمین های فتح شده بود، شماری زیادی از یهودیان را به اسارت گرفته و به منظور ساخت این بنا به روم آوردند.
درکنار نیروی کار غیر متخصص، متخصصین از اصناف مختلف شامل معماران، نقاش ها و هنرمندان، بخش تخصصی ساخت را برعهده گرفتند. در ساخت این بنا از متریال های مختلفی مانند سنگ آهک، ملات،کاشی،سیمان،سنگ توف (نوعی سنگ آتشفشانی) و آجرهای سیمانی استفاده شده است.
گفته میشود در اولین روز های شروع به کار این تماشاخانه، بیش از 9000 هزار حیوان وحشی (عمدتا درنده) در اعدام ها و یا نمایش های شکار از بین رفته باشند. این بنا طی سالیان بعد از احداث تکمیل تر شد و بخش هایی به آن اضافه شد.
ترمیم و بازسازی کولوسئوم
این بنا در سال 217 پس از میلاد، بر اثر یک صاعقه به شدت آسیب دید. آتش سوزی، ستون های چوبی طبقات فوقانی را سوزاند و آسیب شدیدی به این نقاط وارد کرد. در سالیان بعد (240 پس از میلاد) ترمیم شد. این روند در سال های 250 یا 252 و مجدد در سال 320 نیز ادامه داشت.
در دوره پادشاهی هنوریوس در سال های 399 و 404، نبردهای گلادیاتورها در این مکان ممنوع شد. اشارات به نبرد گلادیاتور ها در این زمان را میتوان برای بار آخر در سال ها 435 مشاهده کرد.
یک سنگ نوشته نیز حکایت از آن دارد که در سال های 425-455، کولوسئوم مورد ترمیم قرار گرفته است، عمدتا به منظور بازسازی بنا بعد از زلزله سال 443.
این بنا حداقل تا قرن 6 ام پس از میلاد مکانی برای اجرای مسابقات و مراسم ونتیوم (یک نوع مراسم در روم باستان که به شکار و کشتن حیوانات وحشی میپردازد) بوده است. در آن زمان، مکسیموس، سناتور رومی به منظور جشن گرفتن آغاز دوره حضور خود در سنا، اقدام به برپایی چنین مراسم های میکند. این عمل، به دلیل صرف هزینه های بالا ، مورد انتقاد پادشاه تئودریک بزرگ قرار میگیرد.
نمای بیرونی کولوسئوم
بر خلاف تماشاخانه های یونانی قبل از خودش که پشت به تپه بودند، این بنا کاملا مستقل و روی سنگ بنای و ستون های مستقل خود ایستاده است. این بنای بیضی، شکل 189 متر طول و 156 متر عرض دارد. زمین اجرای بازی ها نیز87 متر طول و 55 متر عرض دارد و توسط دیواری سراسری با ارتفاع 5 متر احاطه شده است.
دیوار بیرونی آن که حالا فقط قسمت شمالی اش بعد از تحمل چندین زلزله هنوز سرپا ایستاده است، 48 متر ارتفاع دارد. این دیواره از 100 هزار متر مربع سنگ تراورتن ساخته شده بوده. سنگ ها بدون ملات و با گیره به هم متصل شده اند. وزن این گیره ها به 300 تن می رسد.
این بنا یکی از مشهورترین و اولین نماها به سبک نمای رومی است.
نمای داخل
قسمت تماشاچیان به 4 قسمت جداگانه از طبقه اول تا چهارم تقسیم میشد. هر طبقه نیز از پایین به بالا بازهم تقسیم بندی داشت. در طبقه اول سناتورها و پادشاه و خانواده آن ها،در طبقه دوم اشراف زاده ها و شوالیه ها، طبقه سوم مردم عادی و طبقه چهارم زنان و بردگان. سکوها نیز از سنگ مرمریت ساخته شده بود.
زیرزمین
در قسمت زیرین میدان نبرد زیرزمینی با تونل های مجزا وجود داشته است که در آن ها گلادیاتور ها، محکومین به اعدام و حیوانات وحشی نگهداری می شده اند. این راهرو ها به ساختمان های اطراف تماشاخانه راه داشته اند.
موارد استفاده بنایکولوسئوم
کلوسئوم به منظور به نمایش درآوردند مبارازات گلادیاتور ها و شمار زیادی از رویدادهای دیگر استفاده میشده است. یکی از نمایش های معروف به مونرا بوده است که توسط افراد غیر حکومتی برگزار می شدند و در بین مردم بسیار پرطرفدار بودند. یکی دیگر از رویدادهایی که در کلوسئوم برگذار میشد، شکار حیوانات بود. در این نمایش انواع گونه های جانوری درنده و غول آسا مانند شیر مصری، ببر کاسپین،کفتار، کرگدن،اسب آبی،فیل،زرافه وشترمرغ استفاده می شده است. این حیوانات از آفریقا و خاورمیانه به این مکان آورده میشدند.
نقل شده است که در یکی از جشن ها پیروزی، تراجان، پادشاه رومی، در سال 107 پس از میلاد، بیش از 11 هزار حیوان و 10 هزار گلادیاتور شرکت داشته اند. در طی این مراسم گلادیاتور ها با حیوانات و یا یکدیگر تا سر حد مرگ مبارزه میکردند. همچنین مراسم اعدام به روش آزادسازی حیوان وحشی و رها سازی انسان بصورت برهنه و بدون سلاح نیز مکرراً انجام می شده است.
همچنین گفته شده است که این مکان برای شبیه سازی جنگ های دریایی نیز استفاده شده است، هر چند برخی مورخین بخاطر عدم وجود فضای کافی آن را رد می کنند. البته وجود کانال آب در میان این بنا، این نظریه را تقویت می کند.
کولوسئوم از منظر مسیحیت
مسیحیان معتقدند بسیاری از چهره های شاخص مسیحیت و یا پیروان معمولی آن در این مکان بخاطر باورهایشان به قتل رسیده اند. هر چند برخی از محققین بر این باورند که این افراد در مکان های دیگری در روم کشته شده اند.
در قرون وسطا این بنا دیگر مکانی مقدس بشمار نمی آمد،گفته شده است که از این مکان بعنوان معدن سنگ استفاده می شده است که از سنگ های آن برای ساخت بناهای مقدس دیگر استفاده می شده .
در قرن 15 میلادی نیز پاپ پیوس پنجم توصیه می کند که زائران می توانند خاک کف میدان نبرد را که آغشته به خودن مسیحیان کشته شده است، بعنوان سوغات بردارند.
کولوسئوم امروزه
امروزه این بنا به مرکز توجه توریست هایی بدل شده است که هر ساله برای دیدن روم به ایتالیا می روند. موزه اختصاصی اروس، خدای عشق یونانی در طبقه فوقانی برای بازدید کنندگان باز شده است. قسمتی از کف میدان نبرد نیز بازسازی شده است. همچنین راهروهایی که برای نگهداری و انتقال گلایداتور ها و حیوانات استفاده می شدن نیز در دسترس بازدید کنندگان هستند.
الهام گرفته از کلوسئوم، بناها و رویدادهای متفاوتی در قرن گذشته و حاضر ساخته شده و شکل گرفته اند که از جمله آن ها می توان به ورزشگاه المپیک لس آنجلس، پارلمان نازی ها،بازی های المپیک تابستانه،کتابخانه ونکوورو … اشاره کرد.
