سنگ های رایج در اماکن مذهبی کدامند؟

سنگ های رایج در اماکن مذهبی کدامند؟ انتخاب سنگ حرم معصومین و امامزاده ها، چه تاثیری در آرامش و فضای معنوی دارد؟ کدام سنگ برای انتخاب ارجحیت دارد؟
سنگ ازجمله مصالح پرمصرفی است که در معماری اسلامی از آن برای قسمت های مختلفی چون بدنه، کف، ستون، ازاره، وضوخانه، کتیبه ها و… استفاده می شود. این سبک معماری که قدمتی از زمان صدر اسلام تا به امروز دارد، شامل تمام سبک های مذهبی و غیرمذهبی می شود. در واقع مسلمانان به هر سرزمینی که دست می یافتند، با الهام گرفتن از سبک بناها و معماریشان، هنر خود را به شکلی زیباترارائه می کردند. آجر، گچ، کاشی، خشت، چوب و شیشه از دیگر مصالحی هستند که در این سبک بسیار به چشم می خورند.

همانطور که گفته شد قسمتی از سبک معماری را بناهای مذهبی تشکیل می دهند که مسلمانان برای ادای فرایض دینی خود در آن جمع می شوند. درحقیقت چنین اماکنی، پیش زمینه بهتری برای ارتباط خالق و مخلوق است که می تواند سبب آرامش درونی انسان شود.
هرچه ساخت و ساز اماکن مذهبی همچون حرم معصومین، مساجد و امامزاده ها از وضعیت بهتر و مناسب تری برخوردار باشد، آرامش و معنویت عمیق تری احساس خواهد شد. همین حس آرامش روح عاملی مهم در رغبت هرچه بیشتر افراد به سوی چنین اماکن مقدسی خواهد شد.
درانسیتو علوم اعصاب و رفتار دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(ع)، 20 شاخص اثرگذار برعملکرد مغزو آرامش معنوی عنوان شده است که درادامه به چند نمونه ازمهم ترین آن ها که مرتبط با طراحی بناست، اشاره شده است:
• رعایت تناسب طلایی به منظور تحریک بینایی متناسب با عملکرد مغز
• عدم به کارگیری خطوط شکسته و رعایت استفاده از خطوط منحنی در کنار خط های زاویه دار به منظور تعدیل ورودی های بینایی
• استفاده نکردن از نماهای فلزی
• استفاده نکردن از رنگ های قرمز و خاکستری برای پیش گیری از تحریک بیش از حد بینایی
• رعایت تقارن اجزا و نقوش به منظور توجه طولانی و پیش گیری از تشویش
• رعایت استفاده از رنگ های گرم و سرد درکنارهم، به منظور تعدیل ورودی های بینایی
• استفاده از نورهای رنگی، صدا و وعطر خوب برای القای هرچه بیشتر حس خوب
• سیستم تهویه مناسب و دمای متعادل
• نور کافی و سقف بلند
• تمیزی بخش های مختلف و سهولت دسترسی به امکانات جهت حس رفاه و آرامش افراد

با کمی تامل در موارد فوق، درک بهتری از کاربرد برخی طرح و نقش ها، مصالح، نورپردازی ها،اشکال هندسی، نورپردازی ها و… خواهیم داشت.از آنجایی که موضوع این مقاله در رابطه با انتخاب سنگ مناسب برای مکان های مذهبی است، پس تنها به بررسی همین موضوع می پردازییم.
این مساله که سنگ ها طبع خنکی دارند، برکسی پوشیده نیست. این خنکی با خود حس مطبوعی به همراه دارد که می تواند موجب ریلکس شدن بدن وحس آرامش شود. قطعا برای چندبار هم که شده، تجربه خوشایند فروبردن پای خود در یک رودخانه خنک را داشته اید. چقدر لذت بخش است؟
این حس خوب همان چیزی است که مشابهش را می توان از سنگ ها دریافت کرد! حال اگر هوایی که نفس می کشید، همراه با عطری خوش باشد و نور به اندازه کافی چشمان شما را نوازش کند، این حال دلنشین دوچندان خواهد شد. می بینید؟ همه این ها بخشی از عناصر و اجزای لازم در معماری اماکن مذهبی هستند.

سنگ های رایج در اماکن مذهبی کدامند؟

کاربرد سنگ ها همچون انواعشان، طیف وسیعی را دربرمی گیرد. از سنگفرش محوطه و حیاط ها گرفته تا حوضچه ها و کتیبه های تزیینی. برای هرکدام از آن ها متناسب با نوع کاربری باید سنگ مناسبی انتخاب کرد. مثلا سنگفرش بیرون باید علاوه بر دوام کافی، سطح زبری داشته باشد که موجب سرخوردن نشود. اما برای سنگ کف داخل لطافت و نرمی سنگ، پای شما را نوازش کند. یا مثلا سنگ ازاره ای که در پای بنا در بیرون ساختمان به کار میرود با آنچه در قسمت های داخلی به کار میرود متفاوت باشد. بنابراین بسته به شرایط می توان از انواع سنگ گرانیت، کریستال چینی، مرمر و… استفاده نمود.

سنگ مرمر بهترین انتخاب برای حرم معصومین

جدای اعتقادات و آراش فرایض دینی، سبک معماری اسلامی نقش مهمی در جداکردن انسان از زندگی مادی و پیوند نفس با فضای روحانیت دارد. به کارگیری سنگ مرمر نیز یکی از انتخاب های زیرکانه معماران دربناهای مذهبی است. سنگ مرمر یکی از خاص ترین نوع سنگ هاست که دارای دانه های بلوری وشفاف است. همین شفافیت ساختار موجب گذر نور و زیبایی هرچه بیش تر سنگ شده است. سنگ مرمر خالص به دلیل وجود 99درصد کلسیت، کاملاسفید است.اما ترکیب ساختار آن با عناصری چون آرگونیت، اکسیدآهن، منگنز و… موجب پیدایش سنگ های مرمر رنگی شده است. طرح و نقش این سنگ های زینتی که متاثر از تغییرات جریان آب تشکیل شده است، به شکل های مختلفی چون خالدار، مواج، لایه ای ( راه راه ) است.
عموما سنگ رایج اماکن مذهبی به رنگ روشن است و اگر قرار به استفاده از مرمر باشد، اغلب از سنگ مرمر نباتی و سبز استفاده می شود.

روانشناسی رنگ مرمر سبز

همانطور که می دانید رنگ روشن نباتی مظهر پاکی است و رنگ سبز نشان دهنده ی تجدید حیات و تولدی دوباره است. این رنگ آرامبخش جزء دومین رنگ های پرطرفدار است که موجب حس امنیت در افراد می شود.
رنگ سبز با افزایش هیستامین خون، علائم آلرژی را کاهش میدهد. همچنین عضلات بدن را آرام می کند و استرس، اضطراب و افسردگی را بهبود می بخشد. شگفت آور است که یک سنگ علاوه بر خواص ذاتی، به لحاظ ظاهری نیز چقدر می تواند در روحیات افراد اثرگذار باشد.

چرا مرمر به عنوان یکی از سنگ های رایج در اماکن مذهبی شناخته شده است؟

مرمر در رده سنگ های لوکس و گران قیمت است که بسته به طرح و رنگش قیمت متفاوتی خواهد داشت. همچنین به گستردگی دیگر سنگ ها همچون مرمریت یافت نمی شود و می توان آن را جزء سنگ های کمیاب دانست.حال به برخی از ویژگی های این سنگ بپردازیم:

• مرمر از ساب پذیری بسیار خوبی برخوردار است. ظاهر آینه ای شکل سنگ درنتیجه همین ساب پذیری بالاست که در میان افراد نیز ازمحبوبیت ویژه ای برخوردار است. البته این ساب پذیری علاوه بر جذابیت ظاهری، موجب ترمیم پذیر بودن سنگ بعد از مات شدن می شود. چرا که اماکن مذهبی جزء مکان های پرترددی هستند که بعد از گذشت زمان موجب ساییدگی و کدر شدن سنگ می شوند. خوشبختانه سنگ مرمر بعد از هربار ساب همچون روز اول می درخشد و از این بابت جای هیچ نگرانی نخواهد بود.
• زیبایی، درخشش، خنکی و مطبوع نمودن فضا از دیگر ویرگی های انواع سنگ مرمر است که حضور درمحل را توام با حال و هوای بهتری می کند.
• این سنگ مقاومت فرسایشی نسبتا مطلوبی دارد و علاوه بر دیوار، برای پله و کف نیز قابل استفاده است. اما از آنجایی که مرمر نسبت به خش مقاومت چندانی ندارد، لازم است برای حفظ هرچه بیشتر سنگ، آن را از تماس با اشیا نوک تیز و… حفظ نمود. مساله دیگر میزان دوام این سنگ دربرابر شرایط محیطی( سرما، بارندگی…) است که آن را ایده آل برای مصارف داخلی نموده است. البته منعی برای کاربرد آن درفضای بیرون وجود ندارد اما نباید انتظار دوام بسیار از آن داشت. این موارد همگی عاملی برای کاربرد سنگ مرمر در قسمت های داخلی حرم و نزدیک به ضریح مطهرهستند. بخش هایی که تردد با کفش ممنووع است!

سنگفرش محوطه اماکن مذهبی

همانطور که می دانید چنین اما‌کنی در اغلب اوقات، پذیرای جمعیت زیادی هستند. بنابراین سنگ محوطه باید علاوه بر مقاومت فشاری بالا، دربرابر عوامل محیطی همچون اختلاف دما، برف و یخبندان، بارندگی ها، تابش نور خورشید، آسیب های احتمالی براثر تردد افراد، ویلچر و… مقاوم باشد. به همین خاطر برای این بخش ها بهتر است از گرانیت و کریستال چینی استفاده شود. البته از آنجایی که این دو سنگ مستحکم و متراکم با حداقل ساب، سطح لغزنده ای به خود می گیرند، باید پردازش سطح سنگ را به صورت بوش همر یا تیشه ای درآورد. بدین ترتیب از سرخوردن و آسیب پیشگیری می شود. البته علاوه بر دوسنگ نامبرده، سنگ لاشتر نیز جزء سنگ های پرمصرف در این گروه است.

سنگ ازاره

برای پیشگیری از نفوذ نم به دیوارها، پایین ترین قسمت دیوارهای بیرون بنا را از سنگ های مقاومی استفاده می کنند که به آن ازاره می گویند. اغلب سنگ های طوسی رنگی با سطح نسبتا زبر هستند. این ها همان سنگهای تیشه خورده اما با ضخامت و ابعاد بزرگتر هستند. سنگ هایی چون سنگ تیشه ای لایبید یا لاشتر. البته الزامی به تیشه ای بودن یا انتخاب سنگ به رنگ طوسی نیست! اما چون این دو مقاومت بسیار مطلوبی دارند و به فراوانی تولید می شوند، بیش از هرسنگ دیگری به چشم می آیند. همچنین قیمت نسبتا مطلوبی در مقایسه با سنگ های هم ردیف خود دارند. پس برای چنین اماکن عمومی با متراژ بالا، انتخاب مقرون بصرفه ای هستند.

سرویس بهداشتی اماکن مذهبی

برای سرویس بهداشتی این اماکن بهتر است بجای سرامیک از سنگ استفاده شود. سنگ های روشن و مقاوم در برابر آب و لک بهترین گزینه هستند. سنگ هایی که به راحتی تمیز شوند و نسبت به شوینده ها نیز مقاوم باشند. این موارد همگی به سنگ های کریستال چینی اشاره دارد. البته پردازش سطح سنگ باید در حد قابل قبولی انجام بگیرد تا درتماس با اب موجب لغزندگی سطح و سرخوردن افراد نشود.
از آنجایی که سنگ های چینی کریستال بسیار مقاومند و بعضا رنگ روشن با دانه های بلوری نسبتا شفافی دارند، برای حوضچه و وضوخانه نیز انتخاب بجایی هستند. زیرا می توانند حس خوب توام با پاکی را در افراد القا نمایند.
در این مقاله سعی کردیم انواع سنگ های رایج در اماکن مذهبی را برحسب بهترین نوع کاربرد معرفی کنیم. چنانچه به مشاوره برای انتخاب یا خرید سنگ دارید با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید یا از طریق کامنت نظرات و سوالات خود را با ما درمیان بگذارید. ما در اسرع وقت پاسخگوی شما عزیزان هستیم.